Polecane

Колядування у Битівській Церкві

 

Сьогодні, 21 січняу церкві св. Юрія у Битові пролунало дитяче колядування.

Więcej…
Bożonarodzeniowa msza św.

In order to view this object you need Flash Player 9+ support!

Get Adobe Flash player

Historia Kościoła grekokatolickiego w Polsce

 

Historia Kościoła grekokatolickiego w Polsce zaczyna się w 1596 r., gdy na Synodzie w Brześciu większość prawosławnych władyków, których diecezje leżały na terenie Rzeczypospolitej podpisała akt unii z Rzymem, uznając tym samym władzę papieża.

Unitom (gdyż tak również są nazywani) zagwarantowano zachowanie wschodniego obrządku w liturgii, własnej hierarchii kościelnej i prawa kanonicznego. Do unii nie przyłączył się jedynie biskup przemyski Michał Kopystyński. Mianowanie na biskupa Atanazego Krupeckiego spowodowało napięcia, związane z dwuwładzą w diecezji, która zakończyła się prawie 100 lat później – w 1691 roku, gdy do unii z Rzymem przystąpił prawosławny biskup przemyski Innocenty Winnicki. Z kolei diecezja lwowska przystąpiła do unii w 1700 roku. Kościół grekokatolicki istniał na Białorusi, Podlasiu i Chełmszczyźnie.

Po rozbiorach Polski na terenach, zagarniętych przez carską Rosję, rozpoczął się dla Kościoła grekokatolickiego okres prześladowań i męczeństwa. W 1839 r. władze zlikwidowały Unię na ziemiach pierwszego zaboru, a w 1875 r. w Królestwie Polskim. Wobec opornych, którzy nie chcieli przyłączyć się do prawosławia, stosowano przymus, wysyłano wojska, które „zdobywały” unickie świątynie. Symbolem heroizmu grekokatolików była śmierć 13 męczenników w miejscowości Pratulin – Wincentego Lewoniuka i towarzyszy, którzy oddali życie w obronie wiary i swego obrządku. Jan Paweł II kanonizował ich w 1996 r., w 400. rocznicę Unii Brzeskiej.

W zaborze austriackim Kościół grekokatolicki cieszył się dużą swobodą działania. Na przełomie XIX i XX w., dzięki zakładanym szkołom i zakonom, bardzo przyczynił się do ukraińskiego odrodzenia narodowego. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, na mocy konkordatu z 1925 r., wspólnota grekokatolicka zorganizowana była w metropolię halicką z siedzibą we Lwowie oraz diecezje sufraganalne – przemyską i stanisławowską.

Po II wojnie światowej i po zmianie granic na korzyść ZSRR, po stronie polskiej znalazła się znaczna część greckokatolickiej diecezji przemyskiej oraz administracja apostolska Łemkowszczyzny – 352 parafie oraz ponad 420 duchownych diecezjalnych i zakonnych.

Dla Kościoła grekokatolickiego zaczął się nowy okres prześladowań. W 1946 r., po tzw. Soborze Lwowskim, Kościół ten został zdelegalizowany we wszystkich krajach komunistycznych, a biskupi i księża, którzy odmawiali zgody na siłowe przyłączenie do Cerkwi prawosławnej, byli poddawani represjom. Majątek kościelny unitów przejęła Cerkiew prawosławna.

Mimo zagrożenia, bp Jozafat Kocyłowski wykazał się niezłomną postawą i został wierny Rzymowi. Aresztowano go w kwietniu 1946 r. i wywieziono na Ukrainę Radziecką, gdzie zmarł rok później w obozie pod Kijowem. Jego bp. pomocniczy HryhorijŁakota został skazany na 10 lat katorgi. Zmarł w 1950 r. w Workucie.

Po aresztowaniu biskupów unickich władze PRL nie uznawały osobowości prawnej Kościoła grekokatolickiego, a jego majątek został przejęty przez skarb państwa. Niektóre świątynie skarb państwa przekazał prawosławnym. Sytuację grekokatolików utrudniał fakt prześladowania ludności ukraińskiej i jej przymusowe przesiedlenie w ramach „Akcji Wisła”. Była ona reperkusją za brutalne akcje Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), w czasie II wojny światowej, w wyniku których zginęło kilkadziesiąt tysięcy Polaków.

W okresie stalinowskim grekokatolicy mogli praktykować wiarę we własnym obrządku jedynie potajemnie. Wobec ich prześladowań Stolica Apostolska zobowiązała Kościół rzymskokatolicki w Polsce do opieki nad wspólnotą unicką. 25 października 1946 r. papież Pius XII nadał prymasowi kard. Augustowi Hlondowi i metropolicie krakowskiemu kard. Adamowi Stefanowi Sapieże specjalne uprawnienia w stosunku do duchowieństwa greckokatolickiego, a kilka miesięcy później kard. Hlond został mianowany specjalnym delegatem Stolicy Apostolskiej ds. obrządków wschodnich. Po jego śmierci obowiązki te przejął abp Stefan Wyszyński, który od 1964 r. był ordynariuszem obrządków wschodnich w Polsce. Po jego śmierci w 1981 r. obowiązki te przejął kard. Józef Glemp.

Prymasi polscy sprawowali opiekę nad unitami przez swych wikariuszy generalnych, mianowanych spośród duchownych grekokatolickich. Pełnili je: ks. Wasyl Hrynyk, ks. Stefan Dziubina, ks. Jozafat Romanyk OSBM, ks. Jan Martyniak.

Dopiero złagodzenie terroru po 1956 r. umożliwiło częściowe odrodzenie życia religijnego grekokatolików w Polsce. Kościołowi udało się uzyskać zgodę na działanie przy parafiach rzymskokatolickich greckokatolickich placówek duszpasterskich. Prymas Wyszyński na wniosek wikariusza generalnego ks. Wasyla Hrynyka, erygował w 1956 roku 68 takich placówek. W roku 1989 w Polsce istniały 84 parafie, w których pracowało 43 greckokatolickich księży.

W 1989 r., po raz pierwszy od aresztowania bp. Kocyłowskiego, ks. mitrat Jan Martyniak został bp pomocniczym Prymasa Polski dla wiernych obrządku grekokatolickiego. 16 stycznia 1991 roku Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go ordynariuszem greckokatolickiej diecezji przemyskiej. Rozpoczął się okres normalizacji, odbudowa sieci parafialnej, która objęła całe terytorium państwa polskiego. Jednak odrodzona diecezja była podporządkowana metropolii warszawskiej, co nie satysfakcjonowało w pełni grekokatolików.

W maju 1996 r. Stolica Apostolska zdecydowała o utworzeniu w Polsce greckokatolicką prowincję kościelną – metropolię przemysko-warszawską. W jej skład weszły: archidiecezja przemysko-warszawska i diecezja wrocławsko-gdańska. Granica przebiega na Wiśle. Na czele metropolii stanął arcybiskup Jan Martyniak, a ordynariuszem eparchii wrocławsko-gdańskiej został bp Teodor Majkowicz. W czerwcu 1999 r. nowym biskupem diecezji wrocławsko-gdańskiej został ks. Włodzimierz Juszczak.

W marcu 2002 odbył się w Przemyślu Sobór Kościoła grekokatolickiego – pierwszy po 100 latach. Delegaci dyskutowali o finansach, braku kapłanów i kościołów, bezrobociu i ubożeniu wiernych, jak również o tożsamości, miejscu grekokatolików między Wschodem i Zachodem, roli świeckich, rodzaju sprawowanej liturgii.

Ocenia się, że liczba wiernych Kościoła grekokatolickiego wynosi ok. 80-100 tys. osób – tyle podaje np. rocznik Stolicy Apostolskiej. Obradujący w Przemyślu Sobór uznał, że w życiu religijnym uczestniczy tylko 30-35 tys. osób.

Alina Petrowa-Wasilewicz( źródło )

 

========================================

Голодомор 1921 -1922 рр.

 

Krzysztof Myszkowski Ludność obrządku greckokatolickiego z powiatu bytowskiego wobec polityki wyznaniowej państwa 1947- 1989.

 

Symbolika wielkanocnego koszyka 

 

Коротка Історія Пасхи

 

 

 

mapa
Link